काल दिनांक 14 डिसेंबर रोजी पाचोरा येथील पत्रकार अनिलआबा येवले यांच्या Citizen Journalism पत्रकारिते बाबत लेख लिहील्या नंतर अनेकांनी त्या लेखाचे कौतुक केले तर काहींनी
Citizen Journalism म्हणचे काय ? या संदर्भात माहीती विचारली म्हणुन खास माहीतीस्तव
Citizen Journalism म्हणजे काय ? यासंदर्भात सविस्तर माहिती पुढील प्रमाणे
Citizen Journalism बाबत मराठीत सांगायचे झाले तर “नागरिक पत्रकारिता” अर्थात या पत्रकारीते संदर्भात पाचोरा शहरातील 4 पत्रकारा शिवाय पाचवा पत्रकार शोधुन सापडणार नाही कॉपी पेस्टव्याल्यां मध्ये तर नाहीच नाही & पावत्या फाडून पुरस्कार वाटणारे अर्थात विकणरे & ब्रेकींग न्युज व्दारे पोटभरणाऱ्यां पत्रकारांचा याच्याशी दुर पर्यत संबध नाही
कारण Citizen Journalism पत्रकारीता
लोकांचा आवाज आणि लोकशाहीची नवी दिशा आहे
Citizen Journalism (नागरिक पत्रकारिता ) म्हणजे सामान्य नागरिकांनी पत्रकार म्हणून काम करत बातम्या गोळा करणे, त्यांचे विश्लेषण करणे आणि त्या समाजापर्यंत पोहोचवणे. पारंपरिक माध्यमांमध्ये काम करणाऱ्या पत्रकारांप्रमाणे नागरिक पत्रकार बनण्यासाठी कोणत्याही औपचारिक प्रशिक्षणाची गरज नसते. इंटरनेट आणि सोशल मीडियाच्या प्रचंड प्रसारामुळे नागरिक पत्रकारितेला नवी उंची आणि प्रभाव मिळाला आहे. या माध्यमातून सामान्य लोक आपल्या स्थानिक आणि व्यक्तिगत अनुभवांवर आधारित मुद्दे जागतिक स्तरावर पोहोचवतात.
नागरिक पत्रकारिता कशी घडते?
1. बातम्या गोळा करणे:
नागरिक पत्रकार म्हणून काम करणारे लोक एखाद्या घडामोडीचे प्रत्यक्ष साक्षीदार असतात. ते त्या घटनेचे फोटो, व्हिडिओ किंवा इतर माहिती संकलित करतात. उदाहरणार्थ, एखाद्या नैसर्गिक आपत्तीच्या ठिकाणाहून घेतलेली प्रत्यक्ष माहिती.
2. सामायिकरण:
संकलित केलेली माहिती सामाजिक माध्यमांवर (जसे की फेसबुक, ट्विटर, इंस्टाग्राम) शेअर केली जाते. काही लोक ब्लॉग्स, वैयक्तिक वेबसाईट्स किंवा व्हिडिओ प्लॅटफॉर्म्सवरही आपले अनुभव लिहितात.
3. विचारांची मांडणी:
संकलित माहितीवर नागरिक स्वतःचे विचार मांडतात, विश्लेषण करतात आणि विशिष्ट मुद्द्यांवर चर्चेला वाव देतात.
नागरिक पत्रकारितेची वैशिष्ट्ये:
1. उपलब्धता:
कोणताही नागरिक, फक्त इंटरनेट आणि स्मार्टफोनच्या मदतीने पत्रकार बनू शकतो. यासाठी महागड्या साधनांची किंवा माध्यमांच्या आधाराची गरज नसते.
2. विविधता:
देशाच्या विविध भागांतून येणाऱ्या स्थानिक बातम्या, त्या भागातील समस्या आणि लोकांच्या भावना अधिक स्पष्टपणे मांडल्या जातात.
3. स्वातंत्र्य:
पारंपरिक माध्यमांमध्ये संपादकीय नियंत्रणामुळे अनेकदा विशिष्ट मुद्दे दडपले जातात. मात्र नागरिक पत्रकारितेमध्ये असे नियंत्रण नसल्यामुळे स्वातंत्र्याने मत मांडले जाते.
नागरिक पत्रकारितेचे फायदे:
1. जलद माहितीचा प्रसार:
मोठ्या माध्यमसंस्थांपेक्षा नागरिक पत्रकार अनेकदा अधिक वेगाने आणि थेट माहिती पोहोचवतात.
2. लोकांचे व्यासपीठ:
सामान्य लोकांच्या समस्या, अनुभव आणि स्थानिक मुद्दे प्रकाशझोतात येतात.
3. दुर्लक्षित विषयांवर लक्ष:
पारंपरिक माध्यमांकडून दुर्लक्षित केलेले सामाजिक, सांस्कृतिक किंवा स्थानिक प्रश्न या माध्यमातून चर्चेत येतात.
नागरिक पत्रकारितेची आव्हाने:
1. चुकीची माहिती:
अनेकदा पुरेशा संशोधनाअभावी अपूर्ण किंवा चुकीची माहिती पसरवली जाते, ज्यामुळे गैरसमज पसरू शकतो.
2. सत्यता तपासण्याची कमतरता:
माहितीचे सत्यापन करण्यासाठी पारंपरिक माध्यमांमध्ये असलेल्या संपादकीय प्रक्रियेचा अभाव नागरिक पत्रकारितेत जाणवतो.
नागरिक पत्रकारिता ही लोकशाही प्रक्रियेला बळकट करण्याचे एक प्रभावी साधन ठरते. ती पारंपरिक माध्यमांची पूरक असून, सामान्य लोकांचे आवाज मुख्य प्रवाहातील माध्यमांपर्यंत पोहोचवते. मात्र, या पत्रकारितेचा योग्य वापर होण्यासाठी नागरिकांनी जबाबदारीने आणि सत्यता तपासून माहिती प्रसारित करणे आवश्यक आहे. यामुळेच, नागरिक पत्रकारिता ही समाज आणि माध्यमांमधील संवादाचा एक महत्त्वाचा दुवा ठरते.
Dhyeya News & झुंज वृत्तपत्र संपादक. संदीप दा. महाजन, पाचोरा जि. जळगाव
(M.A.B.Ed) & Journalism
M0. 94222 75807/ 7588645907 /73 8510 8510 यांचे . शासकीय जाहीरात यादीवरील मान्यता प्राप्त पाचोरा येथून प्रत्येक शनिवारी प्रकाशित होणारे साप्ता.झुंज चा वर्ष 17 अंक क्र. 37 दि. 14 डिसेंबर 2024
आपणास सस्नेह सादर करीत आहे
ध्येय न्यूज चॅनेलच्या बातम्या मिळवण्यासाठी येथे क्लिक करून आमचा व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा.
