पाचोरा – पाचोरा शहरात गेल्या काही वर्षांत भटक्या श्वानांची संख्या झपाट्याने वाढली होती. त्यामुळे नागरिकांना सतत त्रास सहन करावा लागत होता. रस्त्यांवर मुक्तपणे वावरणारे श्वान, त्यांच्या आक्रमकतेमुळे घडणाऱ्या अपघाताच्या घटना, तसेच रात्रीच्या वेळी नागरिकांच्या सुरक्षिततेचा प्रश्न निर्माण झाला होता. या पार्श्वभूमीवर पाचोरा नगरपरिषदेकडून एक सकारात्मक पाऊल उचलण्यात आले असून, शहरातील भटके श्वान पकडून त्यांच्या निर्बीजीकरण व लसीकरणाची मोहीम जोरात सुरू करण्यात आली आहे.
या महत्त्वाकांक्षी उपक्रमास जिल्हाधिकारी जळगाव यांनी विशेष पाठिंबा दिला आहे. जिल्हा प्रशासनाने पाचोरा नगरपरिषदेच्या आरोग्य विभागाला निर्देश दिले होते की, भटक्या श्वानांचे योग्य प्रकारे निर्बीजीकरण करावे व त्यामुळे भविष्यात त्यांच्या संख्येवर नियंत्रण मिळवावे. यानुसार पाचोरा नगरपरिषदेने त्वरीत हालचाली सुरू केल्या आणि या मोहिमेसाठी ‘नवसमाज निर्माण बहुउद्देशीय संस्था, नंदुरबार’ यांची नियुक्ती करण्यात आली.
नवसमाज निर्माण बहुउद्देशीय संस्थेला भटके श्वान पकडण्याचे, त्यांचे वैज्ञानिक पद्धतीने निर्बीजीकरण व लसीकरण करून त्यांना त्यांच्या मूळ परिसरात परत सोडण्याचे जबाबदारी देण्यात आली आहे. या प्रक्रियेत श्वानांवर कोणत्याही प्रकारचा अन्याय किंवा त्रास न होता, पूर्णतः शास्त्रशुद्ध आणि मानवी दृष्टिकोनातून ही कारवाई केली जात आहे.
या मोहिमेंतर्गत पकडलेल्या प्रत्येक श्वानावर निर्बीजीकरणानंतर विशेष मार्किंग करण्यात येत आहे, जेणेकरून भविष्यात त्यांची ओळख पटविता येईल आणि पुन्हा पकडण्याची गरज भासणार नाही. श्वानांचे लसीकरण केल्यामुळे त्यांच्या आरोग्यात सुधारणा होणार असून, माणसांमध्ये पसरू शकणाऱ्या रेबीजसारख्या गंभीर आजारांपासून संरक्षण मिळणार आहे.
शहरातील बाहेरपुरा, छ. संभाजीनगर, भाजीपाला मार्केट परिसर, देशमुखवाडी, रसूल नगर, बहिरम नगर, भारत डेअरी परिसर, सिंधी कॉलनी आदी विविध भागातून आतापर्यंत एकूण १२५ श्वान पकडण्यात आले आहेत. यामध्ये काही विशेष आक्रमक श्वानांचा देखील समावेश होता, जे नागरिकांसाठी सतत त्रासाचे कारण ठरत होते. सध्या यांचे निर्बीजीकरण व लसीकरण नवसमाज निर्माण संस्थेद्वारे युद्धपातळीवर सुरू आहे.
या मोहिमेची प्रभावी अंमलबजावणी सुनिश्चित करण्यासाठी पाचोरा नगरपरिषदेचे आरोग्य विभाग प्रमुख तुषार नकवाल आणि आरोग्य निरीक्षक वीरेंद्र घारु हे दोघेही स्वतःदेखील नियमितपणे मोहीमेवर लक्ष ठेवून आहेत. त्यांनी शहरातील विविध भागांना भेटी देऊन मोहिमेच्या अंमलबजावणीची पाहणी केली असून, काही ठिकाणी विशेष पथक तैनात करून कारवाईला गती दिली आहे.
मुख्याधिकारी मंगेश देवरेसाहेब यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, लवकरच उर्वरित संपूर्ण पाचोरा शहरातही ह्या मोहिमेचा विस्तार करण्यात येणार आहे. ज्या भागांमध्ये अजून श्वानांचे निर्बीजीकरण झालेले नाही, त्या भागांची यादी तयार करून टप्प्याटप्प्याने काम पूर्ण केले जाईल. नागरिकांनी देखील या मोहिमेमध्ये सहकार्य करावे आणि भटक्या श्वानांबाबतची माहिती नगरपरिषदेला द्यावी, असे आवाहन मुख्याधिकारी देवरे यांनी केले आहे.
या संदर्भात पाचोरा नगरपरिषदेने नागरिकांमध्ये जनजागृती करण्यासाठी विविध माध्यमांचा वापर सुरू केला आहे. पोस्टर, बॅनर, सोशल मीडियाद्वारे मोहिमेबाबत माहिती दिली जात आहे. तसेच नागरिकांना समजावून सांगण्यात येत आहे की भटक्या श्वानांवर क्रूरता दाखविणे हा गुन्हा आहे आणि निर्बीजीकरण व लसीकरणाद्वारेच या समस्येवर कायमस्वरूपी तोडगा काढता येऊ शकतो.
विशेष म्हणजे, भटक्या श्वानांवर निर्बीजीकरण व लसीकरणाची कारवाई ही केवळ शहराच्या स्वच्छतेसाठी नाही तर सार्वजनिक आरोग्याच्या दृष्टिकोनातूनही अत्यंत आवश्यक आहे. श्वानांमुळे पसरू शकणाऱ्या रोगराईला आळा घालणे, नागरिकांची सुरक्षितता वाढवणे, अपघाताचे प्रमाण कमी करणे आणि मानव-श्वान यांच्यातील संघर्ष टाळणे या सर्व बाबतीत या मोहिमेचा मोठा सकारात्मक परिणाम होणार आहे.
याआधी अनेक वेळा नागरिकांनी नगरपरिषदेकडे भटक्या श्वानांच्या वाढत्या संख्येबद्दल तक्रारी केल्या होत्या. शाळकरी मुले, वृद्ध व्यक्ती, सकाळी व्यायामासाठी बाहेर पडणारे नागरिक यांना विशेषतः त्रास सहन करावा लागत होता. काही ठिकाणी श्वानांच्या टोळक्यांमुळे अपघातही घडले होते. या पार्श्वभूमीवर नगरपरिषदेकडून हाती घेण्यात आलेली ही मोहीम नागरिकांसाठी मोठा दिलासा देणारी ठरणार आहे.
सद्यस्थितीत सुरू असलेल्या मोहिमेची सुरुवात व्यवस्थित झाली असून, श्वान पकडण्यासाठी आधुनिक साधने व तज्ज्ञ कर्मचारी वापरण्यात येत आहेत. श्वानांना जेरबंद करताना त्यांच्या सुरक्षिततेची व आरोग्याची पूर्ण काळजी घेतली जात आहे. त्यांच्या निर्बीजीकरणासाठी प्रशिक्षित पशुवैद्यकीय डॉक्टरांची सेवा घेण्यात येत आहे आणि प्रत्येक श्वानाला रेबीज प्रतिबंधक लस टोचली जात आहे.
या मोहिमेमुळे केवळ शहराचा चेहरामोहरा बदलेल असे नाही, तर भविष्यातील श्वान संख्या स्थिर राहील व कोणताही ताणतणाव निर्माण होणार नाही. तसेच, नागरिकांच्या मनात भटक्या श्वानांबद्दल असलेली भीती कमी होईल आणि शहरात एक प्रकारची सामाजिक सलोखा प्रस्थापित होईल.
मुख्याधिकारी मंगेश देवरे साहेब यांच्या नेतृत्वाखाली राबविण्यात येणाऱ्या या मोहिमेची जिल्हाधिकारी कार्यालयानेही दखल घेतली असून, इतर नगरपरिषदांसाठी पाचोऱ्याचे हे उदाहरण प्रेरणादायी ठरेल, असे संकेत मिळत आहेत.
पुढील काही दिवसांत शहरातील सर्व प्रमुख प्रभागांत भटक्या श्वानांचे शास्त्रशुद्ध निर्बीजीकरण व लसीकरण होऊन ही मोहीम यशस्वीपणे पूर्ण होईल, अशी अपेक्षा व्यक्त होत आहे. नागरिकांनी भटक्या श्वानांविषयी सहकार्याने व सहानुभूतीने वागावे, त्यांच्या सुरक्षिततेची जाणीव बाळगावी आणि नगरपरिषदेकडून सुरू असलेल्या या समाजहिताच्या उपक्रमाला पाठिंबा द्यावा, असे आवाहन पुन्हा एकदा करण्यात आले आहे.
भविष्यात जर नागरिकांनी वेळोवेळी सूचना दिल्या, तक्रारी नोंदवल्या आणि सहकार्य केले, तर पाचोरा हे शहर भटक्या श्वानमुक्त, स्वच्छ आणि सुरक्षित बनवण्याचे स्वप्न निश्‍चितच साकार होईल.
ध्येय न्यूज चॅनेलच्या बातम्या मिळवण्यासाठी येथे क्लिक करून आमचा व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा.
