पाचोरा मतदारसंघात ऐतिहासिकदृष्ट्या जात, धर्म आणि सामाजिक स्तरावर कधीही राजकीय लाभासाठी समाजाचा वापर झाला नव्हता. या भागातील राजकारणात विविध जाती, धर्म, आणि समाजातील लोक आपापल्या राजकीय पक्ष व नेत्याशी निष्ठा ठेवून प्रचार करीत असत, पण त्यांनी आपल्या समाजाचा वापर कधीही राजकीय व्यासपीठावर केला नव्हता. मात्र, सध्या याच भागात राजकीय परिस्थितीमध्ये एक नकारात्मक बदल दिसून येत आहे, जिथे दोन बोट्या, एक बाटली आणि पाकीटाच्या माध्यमातून लोकांना लाचार केले जात आहे आणि समाजाला राजकीय व्यासपीठावर आणले जात आहे. याचा परिणाम म्हणून, एकसंघ असलेल्या जाती आणि धर्मात गटतट निर्माण होत आहेत, आणि हा बदल गंभीर चिंता निर्माण करतो.
पारंपारिक राजकीय समीकरणे
पाचोरा मतदारसंघात पूर्वीपासूनच विविध जाती आणि धर्मातील लोक एकत्र राहून आपापल्या विचारसरणीनुसार काम करत आले आहेत. प्रत्येक समाजातील लोक हे आपल्या नेत्यांशी बांधील होते आणि त्यांनी आपल्या निष्ठेचे प्रमाण कोणत्याही जाती-धर्माच्या आधारावर नाही, तर त्यांच्या राजकीय विचारसरणीवर ठेवले होते. लोकशाहीत विचारांची विविधता ही स्वाभाविक आहे, परंतु ती व्यक्तिस्वातंत्र्याच्या आणि सामाजिक शांततेच्या मर्यादेत राहिली पाहिजे. मात्र, सध्याच्या निवडणुकीत राजकीय प्रचाराच्या तंत्रात मोठा फरक दिसून येत आहे.
‘दोन बोट्या एक बाटली आणि पाकीट’ राजकारण
आजच्या निवडणुकांमध्ये पैसे आणि मद्याच्या रूपात मतदारांना विकत घेण्याचा प्रयत्न होत आहे. ‘दोन बोट्या एक बाटली आणि पाकीट’ या नव्या राजकीय संकल्पनेने लोकांना लाचार केले जात आहे. त्यांना तात्पुरती प्रलोभने दाखवून त्यांच्या विचारस्वातंत्र्याचा अपमान केला जात आहे. आर्थिक दुर्बलता, गरिबी, आणि इतर सामाजिक समस्या यामुळे काही लोकं अशा प्रलोभनांच्या जाळ्यात अडकतात. पण यामुळे समाजाच्या सर्वांगीण विकासावर परिणाम होतो. लोकांमध्ये फूट निर्माण होते, आणि जातीयता आणि धर्माच्या आधारे राजकारण करण्याची पद्धत प्रचलित होते.
गटतट आणि त्याचे गंभीर परिणाम
या नव्या राजकीय प्रवृत्तीमुळे जात आणि धर्मात गटतट तयार होणे ही एक गंभीर समस्या बनली आहे. पूर्वी एकसंघ असलेल्या समाजात आता फूट पडू लागली आहे. या गटतटीकरणामुळे गावागावात, कुटुंबाकुटुंबात मतभेद आणि तणाव निर्माण होण्याची शक्यता आहे. हे केवळ निवडणुकीपुरते मर्यादित राहत नाही तर पुढे जात, धर्म आणि सामाजिक संबंधांमध्येही दूरगामी परिणाम घडवू शकते. यामुळे समाजात द्वेषाचे बी पेरले जाते, आणि भविष्यात याचे भयावह परिणाम दिसू शकतात.गटतटाची मानसिकता समाजाला दुर्बल करते. जेव्हा समाजात परस्पर सामंजस्य नष्ट होते, तेव्हा त्या समाजाची प्रगती थांबते. पाचोरा मतदारसंघातील या स्थितीने सर्वसामान्य माणसांमध्ये अस्वस्थता निर्माण केली आहे. राजकीय नेते जेव्हा जाती आणि धर्माच्या आधारावर आपला स्वार्थ साधतात, तेव्हा त्यांना समाजाच्या भवितव्याची पर्वा राहत नाही. याचा परिणाम म्हणून, संपूर्ण समाजामध्ये तणाव आणि द्वेष वाढतो.
यापुढे काय करावे?
आता समाजाने वेळीच सावध होणे आवश्यक आहे. समाजातील प्रत्येक जाती आणि धर्मातील लोकांनी हा बदल ओळखणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. & तो कोण करत आहे व कोणामुळे घडत आहे हे लक्षात घेऊन वेळीच अशा प्रवृत्तीला अष्टपैलु बाजुने ठेचणे महत्वाचे आहे आपला समाज आणि युवा पिढी ज्या दिशेने जात आहोत, त्याचा गंभीर विचार केला पाहिजे. राजकारणात नैतिकता, सामाजिक एकता, आणि परस्पर सामंजस्य ही मुल्ये पुन्हा प्रस्थापित होण्याची गरज आहे. समाजातील प्रत्येक व्यक्तीने हे ओळखले पाहिजे की राजकारण हे लोकशाहीचा एक भाग असले तरी, ते समाजातील व्यक्तींमधील नातेसंबंध खराब करण्यासाठी वापरले जाऊ नये. राजकीय नेत्यांनी लोकांची मते मिळविण्यासाठी समाजात तणाव निर्माण करणे ही एक अत्यंत घातक प्रवृत्ती आहे.समाजाने आता एकत्र येऊन यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत की जात, धर्म आणि सामाजिक स्तरांच्या आधारावर राजकीय फूट पडू नये. प्रत्येक व्यक्तीने आपले मत स्वतंत्रपणे, कोणत्याही दबावाशिवाय दिले पाहिजे. राजकीय नेत्यांनीही याची जाणीव ठेवली पाहिजे की राजकारण हे केवळ सत्ता मिळविण्याचे साधन नसून, समाजसेवा करण्याचे एक मोठे माध्यम आहे.पाचोरा मतदारसंघातील सध्याच्या राजकीय परिस्थितीत जात, धर्म, आणि सामाजिक स्तर यांवर आधारित फूट पडण्याचे दृश्य अत्यंत चिंताजनक आहे. हे केवळ पाचोरा मतदारसंघापुरते मर्यादित नसून, समाजाच्या एकसंधतेवर आणि शांततेवर परिणाम करणारे आहे. लोकांनी आपली जागरूकता वाढवून, आपले मत स्वातंत्र्याने आणि नैतिकतेने दिले पाहिजे. राजकीय लाभासाठी जात, धर्म, आणि सामाजिक स्तरावर आधारित फुटीरतेचे राजकारण & अशा प्रवृत्तीला सर्वच बाजूंनी व स्थरावर थांबवणे ही काळाची गरज आहे. जर हे वेळीच थांबवले नाही, तर या फुटीरतेचे परिणाम घरा-घरात मुडदे पडल्याशिवाय दिसणार नाहीत.
ध्येय न्यूज चॅनेलच्या बातम्या मिळवण्यासाठी येथे क्लिक करून आमचा व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा.
