जळगाव – राज्य विधी तसेच जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाच्या अंतर्गत विद्यार्थ्यांसाठी तसेच मुलांसाठी विशेष कायदेशीर सेवा समिती स्थापन करण्यात आले आहे. या उपक्रमाचा उद्देश विद्यार्थ्यांमध्ये कायद्याविषयी जागरूकता निर्माण करणे, त्यांचे हक्क आणि अधिकार यांची जाणीव करून देणे तसेच त्यांना कायदेशीर सल्ला देणे हा आहे. या योजनेतर्गत, जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाने विधीज्ञ आणि समांतर विधी सहायकांची एक विशेष समिती गठित केली असून त्यांच्यासाठी दोन दिवसीय विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले.
प्रशिक्षणाचे ठिकाण व उपस्थित मान्यवर
जिल्हा सत्र न्यायालय येथे नुकतेच आयोजित करण्यात आलेल्या या दोन दिवसीय प्रशिक्षण कार्यक्रमाला जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाच्या वतीने २रे सह. न्यायाधीश कनिष्ठ स्तराचे एस.पी. जसवंत, बाल न्याय मंडळाच्या सदस्य डॉ. शैलजा चव्हाण, मुख्य लोक अभिरक्षक अब्दुल कादीर अब्दुल शेख, उप मुख्य लोक अभिरक्षक मंजुळा मुंदडा, सहायक लोक अभिरक्षक शिल्पा रावेरकर, सागर पी. जोशी आणि हर्षल आर. शर्मा आदी मान्यवर उपस्थित होते.
प्रशिक्षणाचा मुख्य उद्देश
प्रशिक्षणादरम्यान उपस्थित विधीज्ञ आणि समांतर विधी सहाय्यक यांना मुलांचे अधिकार आणि हक्क, त्यांना आवश्यक असलेली कायदेशीर मदत, तसेच न्यायालयीन प्रक्रियेत विद्यार्थ्यांना कसे मार्गदर्शन करावे, याविषयी सविस्तर मार्गदर्शन करण्यात आले. यामध्ये २ रे सह. न्यायाधीश एस.पी. जसवंत यांनी मुलांच्या संरक्षण आणि हक्कांसंदर्भातील महत्त्वाचे कायदे उलगडून सांगितले. डॉ. शैलजा चव्हाण यांनी बाल न्याय मंडळाच्या कार्यपद्धतीची माहिती दिली आणि विद्यार्थ्यांसाठी न्यायदान प्रक्रियेत असलेली संवेदनशीलता अधोरेखित केली.
मुख्य लोक अभिरक्षक अब्दुल कादीर अब्दुल शेख यांनी न्यायालयीन प्रक्रियेतील स्थानिक लोकांच्या सहभागाचे महत्त्व पटवून दिले. उप मुख्य लोक अभिरक्षक मंजुळा मुंदडा यांनी मुलांच्या शिक्षणाशी निगडित कायद्यांवर चर्चा केली, तर सहायक लोक अभिरक्षक शिल्पा रावेरकर यांनी विद्यार्थी व लहान मुलांच्या बाबतीत कायदे कसे प्रभावीपणे अंमलात आणावेत, यावर लक्ष केंद्रित केले.
जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाचा सक्रिय सहभाग
या दोन दिवसीय कार्यक्रमात जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाच्या प्रभारी अधीक्षक बी.के. मोरे यांच्यासह कनिष्ठ लिपिक आर.के. पाटील, प्रमोद ठाकरे, शिपाई पी.बी. काजळे, जावेद पटेल, सचिन पाटील आदींनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांच्या सहकार्यामुळे प्रशिक्षण यशस्वीरीत्या पार पडले. यावेळी विधीज्ञ आणि समांतर विधी सहाय्यक यांना त्यांच्या कामकाजाशी संबंधित व्यावहारिक माहिती देण्यात आली आणि त्यांच्या अडचणी सोडवण्यासाठी उपयुक्त उपायही सुचवण्यात आले.
विद्यार्थ्यांसाठी कायदेशीर सेवांचे स्वरूप
या नव्याने स्थापन झालेल्या कायदेशीर सेवा युनिटच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना विविध प्रकारच्या सेवा पुरविल्या जातील. उदाहरणार्थ:
कायदेविषयक सल्ला: विद्यार्थ्यांच्या हक्क व जबाबदाऱ्यांविषयी माहिती देणे.
कायदेशीर मदत: गरजूंना मोफत कायदेशीर मदत उपलब्ध करणे.
जागरूकता शिबिरे: विद्यार्थ्यांसाठी विविध शाळा व महाविद्यालयांमध्ये कायदेविषयक मार्गदर्शन शिबिरे आयोजित करणे.
मानसिक व कायदेशीर आधार: मुलांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने कौटुंबिक, सामाजिक व शैक्षणिक समस्यांवर उपाय सुचवणे.
प्रशिक्षणाचा सकारात्मक परिणाम
या प्रशिक्षण कार्यक्रमामुळे जिल्ह्यातील विधीज्ञ आणि समांतर विधी सहाय्यक यांच्या कार्यक्षमतेत लक्षणीय वाढ होईल, अशी अपेक्षा व्यक्त करण्यात आली. त्यांच्या माध्यमातून मुलांशी संबंधित असलेल्या न्यायालयीन प्रकरणे अधिक जलद व संवेदनशीलतेने हाताळली जातील. याशिवाय, विद्यार्थ्यांमध्ये कायद्याची जाण वाढून त्यांच्यात स्वतःच्या हक्कांबद्दल जागरूकता निर्माण होईल.
कार्यक्रमाचा एक महत्त्वपूर्ण टप्पा
जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाच्या या पुढाकारामुळे कायद्याविषयी जागरूकता निर्माण करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठण्यात आला आहे. यामुळे, विधीज्ञ व समांतर विधी सहाय्यक यांना मुलांचे हक्क व अधिकार यांसंदर्भात अधिक चांगल्या प्रकारे काम करता येईल.
जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाच्या या प्रयत्नांमुळे विद्यार्थ्यांच्या भल्यासाठी एक पायाभूत व्यवस्था उभारण्यात येत आहे, जी भविष्यात मुलांच्या हक्कांच्या संरक्षणासाठी मोलाची ठरणार आहे.
ध्येय न्यूज चॅनेलच्या बातम्या मिळवण्यासाठी येथे क्लिक करून आमचा व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा.
