पाचोरा ( उपसंपादक- धनराज पाटील MO.9922614917 & जावेद शेख , पाचोरा ) श्रीराम जन्मोत्सवाच्या निमित्ताने दरवर्षीप्रमाणे यंदाही श्रीराम मंदिर रथोत्सव मोठ्या भक्तिभावात, उत्साहात आणि पारंपरिक थाटात साजरा करण्यात आला. या प्रसंगी सोनजे परीवाराच्या सदस्यांच्या हस्ते श्रीरामांचे विधीवत पूजन करण्यात आले. पूजनाच्या वेळी संपूर्ण परिसर “जय श्रीराम” च्या गजराने निनादला होता. संपूर्ण वातावरण भक्तिमय बनले होते. हजारो नागरिकांनी रथोत्सवात सहभाग घेऊन पारंपरिकतेची शान टिकवून ठेवली.पूजन समारंभानंतर श्रीरामाच्या रथाचे पूजन आणि महाआरती ही वंचित समाजातील पाच जोडप्यांच्या हस्ते करण्यात आली. याशिवाय इतर अनेक श्रद्धावान जोडप्यांनीही महाआरतीत भाग घेतला. समतेचा संदेश देत विविध सामाजिक स्तरातील लोकांनी रथाला दोर बांधून ओढण्याचा मान मिळवला. ही परंपरा केवळ धार्मिक श्रद्धेचीच नव्हे तर सामाजिक ऐक्याची प्रतीक मानली जाते.या भव्य रथोत्सवासाठी श्रीराम मंदिर रथोत्सव समितीमार्फत नियोजनपूर्वक बैठक घेण्यात आली होती. गेल्या अनेक दशकांपासून सातत्याने हा सोहळा दरवर्षी भक्तिभावात पार पडतो. यंदाच्या आयोजनातही त्या परंपरेची शान टिकवून ठेवण्यात आली. या रथोत्सवाला तब्बल ३५० वर्षांची गौरवशाली परंपरा लाभलेली आहे. या ऐतिहासिक परंपरेला साजेसे असे भव्य आणि दिव्य आयोजन यंदाही अनुभवायला मिळाले.मिरवणुकीत दिल्ली येथून आलेल्या अघोरी नृत्य पथकाने महादेव व इतर साधूंना सजीव रूपात साकारत पारंपरिक नृत्य सादर केले. यातील त्यांच्या विशिष्ट वेषभूषा, नृत्यशैली आणि देवतांचे सजीव देखावे हे नागरिकांसाठी विशेष आकर्षण ठरले. मिरवणुकीत अशा प्रकारचे धार्मिक आणि सांस्कृतिक सादरीकरण हा भक्तीचा आणि कलात्मकतेचा संगम होता.रथोत्सव मिरवणुकीला बाजारपेठेतील आझाद चौक येथून सुरुवात करण्यात आली. त्यानंतर मिरवणूक खोल गल्ली, जागृती चौक, काकासट चौक, वाचनालय गल्ली असा मार्ग कापत पुन्हा श्रीराम मंदिरात परतली. संपूर्ण मार्गावर रथाचे स्वागत करण्यासाठी नागरिकांनी पारंपरिक वेशभूषा, टाळ मृदुंगाचे गजर, पताका आणि फुलांची आरास केली होती. घराघरांतून भक्तजन रथाला ओवाळत होते, रांगोळ्या घालत होते. प्रत्येक चौकात रथ थांबवून महाआरती करण्यात आली. अशा रीतीने रथोत्सवात एकात्मतेचा, धार्मिकतेचा आणि लोकसंघटनाचा भव्य अविष्कार दिसून आला.या मिरवणुकीत तरुण मंडळी, महिला, ज्येष्ठ नागरिक आणि लहानग्यांनी उत्साहाने भाग घेतला. रथ ओढताना त्यांच्या चेहऱ्यावरचा आनंद, उत्सुकता आणि भक्तिभाव पाहण्यासारखा होता. रथाला मोगऱ्याच्या फुलांची सुगंधित सजावट करण्यात आली होती. नागरीकांनी, विशेषतः तरुणांनी परंपरेनुसार परिश्रम घेत रथाला ओढले. ही परंपरा जपताना, त्यांनी सामाजिक एकोप्याचे दर्शन घडवले. श्रीराम मंदिरातील राम जन्मोत्सव साजरा करण्याची जबाबदारी कै. बापू शंकर वाणी यांच्या परिवाराकडे पूर्वापार चालत आलेली आहे. त्यांच्या परिवाराने याही वर्षी अत्यंत नियोजनबद्ध पद्धतीने, भक्तिभावाने आणि सेवाभावाने सर्व कार्यक्रमांचे आयोजन केले. स्थानिक नागरिकांसह दूरदूरहून आलेल्या भाविकांनी त्यांच्या सेवाभावाचे कौतुक केले.या रथोत्सवाच्या निमित्ताने अनेक मान्यवरांची उपस्थिती नोंदवली गेली. यामध्ये सर्वपक्षीय पदाधिकारी, विविध संघटनांचे प्रतिनिधी, सामाजिक कार्यकर्ते यांचा समावेश होता. याशिवाय नगरपरिषद, पोलीस प्रशासन आणि स्वयंसेवी संस्था यांनी रथोत्सवाच्या यशस्वी आयोजनात मोलाचे सहकार्य केले. यामुळे कोणतीही अनुचित घटना न घडता सर्व कार्यक्रम शांततेत पार पडले.यावेळी सहाय्यक पोलीस निरीक्षक गणेश मस्के आणि पोलीस उपनिरीक्षक सुशील सोनवणे यांनी पोलीस बंदोबस्ताची जबाबदारी सक्षमपणे पार पाडली. पोलीस कर्मचारी प्रत्येक चौकात तैनात होते. गर्दीच्या नियोजनासाठी आवश्यक उपाययोजना करण्यात आल्या होत्या. नागरीकांनीही शिस्तबद्ध वर्तन करून प्रशासनास सहकार्य केले. त्यामुळे रथोत्सव निर्विघ्न पार पडला.नगरपरिषदेचे मुख्याधिकारी रविंद्र लांडे हे देखील उपस्थित होते. त्यांनी मंदिर परीसरातील स्वच्छतेची विशेष काळजी घेतली होती. रस्ते धुतले गेले होते, ठिकठिकाणी पाण्याची व्यवस्था, प्राथमिक वैद्यकीय मदत केंद्रे उभारण्यात आली होती. यामुळे भाविकांना कोणतीही अडचण जाणवली नाही.रथोत्सव समितीचे कार्यकर्ते संपूर्ण दिवसभर सेवाभावाने कार्यरत होते. गर्दी नियंत्रण, मार्गदर्शन, महाप्रसाद वितरण, धार्मिक विधींचे आयोजन, स्वच्छता आणि आरास या सर्व कामांमध्ये त्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. अनेक स्वयंसेवकांनी रथाच्या मार्गावर फुलांची उधळण, अत्तर फवारणी आणि प्रसाद वाटपाचे काम केले.रथोत्सवात सहभागी होणाऱ्या भाविकांसाठी विविध मंडळांनी जलपान केंद्रे, फळवाटप, शरबत वाटप यांचीही व्यवस्था केली होती. रथोत्सवाच्या मार्गावर पारंपरिक वाद्यवृंद, भजन मंडळे, लेझीम पथक आणि कीर्तनकारांच्या सहभागाने वातावरण अधिकच भक्तिमय झाले होते. काही ठिकाणी स्थानिक कलावंतांनी पारंपरिक लोकनृत्ये सादर करून रथोत्सवाला वेगळाच रंग दिला.रथोत्सवात सहभागी झालेल्या लोकांनी सोशल मीडियावरून थेट प्रक्षेपण केल्यामुळे देशविदेशातील श्रीराम भक्तांनीही या उत्सवाचा आनंद घरबसल्या घेतला. यामुळे रथोत्सवाला एक वेगळे जागतिक स्वरूप प्राप्त झाले आहे. अनेकांनी या परंपरेचा जागतिक वारसा म्हणून गौरव केला.अशा रीतीने ३५० वर्षांची परंपरा लाभलेला श्रीराम मंदिर रथोत्सव यंदाही भक्तिभावाने, नियोजनपूर्वक आणि सामाजिक एकतेचा संदेश देत पार पडला. धार्मिकतेबरोबरच सांस्कृतिक आणि सामाजिक अंगाने समृद्ध अशा या रथोत्सवाचा लौकिक दरवर्षी वाढत आहे. भविष्यातही ही परंपरा अशाच उत्साहाने आणि भक्तिभावाने जपली जाईल, असा विश्वास सर्वांनी व्यक्त केला.
ध्येय न्यूज चॅनेलच्या बातम्या मिळवण्यासाठी येथे क्लिक करून आमचा व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा.